Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Διεθνής ημερίδα για την ζωή και το έργο των George Grosz και Solomon Nikritin

ΚΜΣΤ – Μονή Λαζαριστών

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2014 / 18:00 – 21:00

Η ζωή και το έργο των Τζορτζ Γκρος (George Grosz) και Solomon Nikritin (Σολομών Νικρίτιν) θα είναι το αντικείμενο της διεθνούς ημερίδας που θα διοργανώσει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, 18:00-21:00, στη Μονή Λαζαριστών), με συνδιοργανωτή το Goethe-Institut Θεσσαλονίκης και τη συμμετοχή των πλέον ειδικών ιστορικών τέχνης.
Η ημερίδα εντάσσεται στο πλαίσιο της έκθεσης «Σολομών Νικρίτιν – Τζορτζ Γκρος. Πολιτικός Τρόμος και Κοινωνική Παρακμή στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου», η οποία φιλοξενείται στο ΚΜΣΤ έως τις 27 Σεπτεμβρίου (Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00. Ξεναγήσεις από τους επιμελητές του ΚΜΣΤ κάθε Πέμπτη στις 16:00 και κάθε Σάββατο στις 12:00).
Ομιλητές στην ημερίδα θα είναι:
Η Μαρία Τσαντσάνογλου, ιστορικός τέχνης-διευθύντρια του ΚΜΣΤ, η Rosa von der Schulenburg, επικεφαλής των συλλογών της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου και ειδική στο έργο του Τζόρτζ Γκρος, ο Lutz Becker, επιμελητής εκθέσεων και κινηματογραφιστής, συγγραφέας του καταλόγου «George Grosz: the Big No», Hayward Publishing, 2012 και η Liubov Pchelkina, ερευνήτρια στο Τμήμα Ζωγραφικής του πρώτου μισού του 20ού αιώνα στην Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, ειδική στο έργο του Solomon Nikritin.
Την ημερίδα θα χαιρετίσει ο Διευθυντής του Goethe-Institut Θεσσαλονίκης, κ. Peter Panes.

Η συμμετοχή είναι ανοιχτή για το κοινό, ενώ θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Θα υπάρξει ταυτόχρονη μετάφραση από τα γερμανικά και τα αγγλικά. Σε όσους το επιθυμούν, θα δοθεί βεβαίωση παρακολούθησης.

Η έκθεση και οι καλλιτέχνες
Στην έκθεση «Σολομών Νικρίτιν - Τζορτζ Γκρος. Πολιτικός Τρόμος και Κοινωνική Παρακμή στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου. Σχέδια και Χαρακτικά» σκιαγραφείται μέσα από πάνω από 300 έργα το «θηριοτροφείο» της βερολινέζικης καθημερινότητας του Μεσοπολέμου, τα ιδιαίτερα «μνημεία» μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο στη Ρωσία (1919-1920), ο ανερχόμενος ναζισμός στη Γερμανία καθώς και η σταλινική απολυταρχία.
Ο Σολομών Νικρίτιν / Solomon Nikritin (Τσέρνιγκοφ Ουκρανίας,1898-Μόσχα, 1965) ήταν ένας εβραϊκής καταγωγής πολυσχιδής δημιουργός που δεν είχε περιοριστεί μόνο στη ζωγραφική. Στο αρχείο του διασώζεται ένας μεγάλος αριθμός φιλοσοφικών δοκιμίων, θεατρικών έργων και κινηματογραφικών σεναρίων, ενώ είχε αναπτύξει μια πρωτότυπη εικαστική θεωρία, την οποία ονόμαζε «προβολισμό» σχετικά με τη σύνδεση της ζωγραφικής με το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Αφού έζησε την φρίκη του Εμφυλίου Πολέμου το 1919-1920, δημιούργησε μια σειρά από σχέδια που τα ονόμασε «Πόλεμος» και στα οποία καταγράφονται σκηνές ωμής βίας. Η ανθρώπινη μορφή επανέρχεται σχηματοποιημένη σε πολλές σειρές έργων του. Συχνά στα σχέδιά του απεικονίζονται μοναχικοί άνθρωποι που αδυνατούν να επικοινωνήσουν ή παράλογα συμπλέγματα ανθρώπων, ζώων και οικοδομημάτων που ονομάζει «Μνημεία». Πολλά έργα του δημιουργούν την αίσθηση ενός επικείμενου πολιτικού τρόμου και μιας απάνθρωπης κοινωνίας που υποκύπτει στον παραλογισμό αυτού του τρόμου. Ο Νικρίτιν ήταν ιδεολόγος κομμουνιστής και υποστηρικτής των μπολσεβίκων και του Λένιν, ωστόσο μέσα από το έργο του συχνά ασκεί ενδόμυχα κριτική στον ανερχόμενο απολυταρχισμό του σταλινικού καθεστώτος.
Το ΚΜΣΤ κατέχει πάνω από 400 έργα και πλούσιο αρχειακό υλικό του Σολομών Νικρίτιν ενώ το 2004 είχε πραγματοποιήσει την πρώτη αναδρομική έκθεση αυτού του καλλιτέχνη.

Ο Τζορτζ Γκρος / George Grosz (Βερολίνο, 1893-1959) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σατιρικούς καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Συνιδρυτής της ομάδας Ντανταϊστών του Βερολίνου, δημιούργησε εκατοντάδες σχέδια που αποτύπωναν τις ατέλειες και τις ανισότητες της γερμανικής κοινωνίας κατά τη δεκαετία του 1920, κάποια από τα οποία δημοσιεύονταν σε λαϊκά φωτολιθογραφικά άλμπουμ. Στην έκθεση παρουσιάζεται το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό από αυτά, με τίτλο “Ecce Homo” («Ιδού ο Άνθρωπος»), του 1923.
«Αυτά που έβλεπα με έκαναν να νιώσω μεγάλη αποστροφή για τους περισσότερους από τους συνανθρώπους μου. Όλα όσα θα μπορούσα να πω έχουν αποτυπωθεί στα σχέδιά μου» έγραψε ο ίδιος για να εξηγήσει τα χαρακτικά του που απεικονίζουν ένα τρομακτικό «θηριοτροφείο» που απαρτίζεται από διαφορετικούς ανθρώπινους χαρακτήρες της. Φανατικός πολέμιος του ναζιστικού καθεστώτος, ο Γκρος αποτυπώνει την ασχήμια και τη διαφθορά μιας κοινωνίας που ζούσε υπό τη σκιά του υπερ-πληθωρισμού και του κοινωνικού αποπροσανατολισμού στα χρόνια της ανόδου του Χίτλερ και προτού ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Επιμέλεια έκθεσης: Lutz Becker, Μαρία Τσαντσάνογλου