Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Ένας από τους καλλιτέχνες που προπαγάνδισαν με επιμονή τις αρχές του Σουπρεματισμού και του Κονστρουκτιβισμού στη Ρωσία και τη Δυτική Ευρώπη ήταν ο Λισίτσκι. Με αφετηρία το Μαλέβιτς άρχισε να ζωγραφίζει το 1919 τη σειρά Proun (συντομογραφία ρωσικών λέξεων που σημαίνουν νέα αντικείμενα τέχνης), παιχνίδια αρχιτεκτονικής φαντασίας με στερεομετρικά στοιχεία ανάμεσα στη ζωγραφική και τη διακόσμηση, που έδειχναν μια μέθοδο εργασίας εντελώς εναρμονισμένη με τα μοντέρνα τεχνολογικά μέσα. Διαφοροποιήθηκε από το Σουπρεματισμό κυρίως με την απόπειρά του να συγκεκριμενοποιήσει την ψευδαίσθηση του χώρου, που υποβάλλεται με άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο λανθάνοντα τρόπο σε έργα του Μαλέβιτς.
«Το ενεργητικό επίτευγμα της τέχνης», έλεγε ο Λισίτσκι, «είναι να μεταβάλλει το κενό σε μια οργανωμένη ενότητα που μπορούν να συλλάβουν οι αισθήσεις μας… Ο χώρος δεν υπάρχει μόνο για τα μάτια, δεν είναι πίνακας• θέλουμε να ζήσουμε μέσα σ’ αυτόν». Τους πίνακες Πρόουν εξάλλου τους χαρακτήρισε ο ίδιος «μεταβατικό σταθμό από τη ζωγραφική στην αρχιτεκτονική».

Lissitzky El / Λισίτσκι Ελ
Ο Λαζάρ Μάρκοβιτς Λισίτσκι γεννήθηκε στο Πόλτσινοκ της επαρχίας Σμολένσκ στις 23 Νοεμβρίου του 1890 και πέθανε στη Μόσχα το 1941. Σπούδασε στη Γερμανία στο Τεχνικό Κολλέγιο του Ντάρμσταντ (1909-14). Το καλοκαίρι του 1910 το πέρασε στο Βίτεμπσκ και το Σμόλενσκ. Τα καλοκαίρια των επόμενων ετών ταξίδεψε στην Ιταλία, τη Γαλλία και το Βέλγιο. Το 1914, επέστρεψε στη Ρωσία και το 1916 πήρε πτυχίο αρχιτεκτονικής από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ρίγας. Από το 1917 ως το 1924 εικονογράφησε εβραϊκά βιβλία. Το 1919, τον κάλεσε ο Μαρκ Σαγκάλ στο Βιτέμπσκ όπου δίδαξε αρχιτεκτονική και γραφικές τέχνες. Στη συνέχεια θα διαφωνήσει με το Σαγκάλ και θα στραφεί στο σουπρεματισμό του Μαλέβιτς. Το 1919-20 ζωγράφισε το πρώτο του Πρόουν. Υπήρξε μέλος της ομάδας Ούνοβις. Το 1922 έζησε στο Βερολίνο. Εξέδωσε με τον Ιλιά Ερεμπούργκ το περιοδικό “Gegestand”. Δημοσίευσε το κείμενό του «Για δύο τετράγωνα» που είχε ετοιμάσει το 1920 στο Βιτέμπσκ. Συμμετείχε στην οργάνωση της Πρώτης ρωσικής καλλιτεχνικής έκθεσης στο Βερολίνο, το 1922 και το Άμστερνταμ το 1923. Είχε επαφές με τη γερμανική και τη δυτικοευρωπαϊκή πρωτοπορία. Το 1923 σχεδίασε το βιβλίο του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι Για φωνή και το εξέδωσε το φυλλάδιο Νίκη επί του Ήλιου. Προσωρινή διαμονή στο Ανόβερο. Στη συνέχεια ασθένησε σοβαρά και πήγε στην Ελβετία. Το 1925 κυκλοφόρησε το «Οι ισμοί της τέχνης» σε συνεργασία με τον Χανς Αρπ. Τον ίδιο χρόνο σχεδίασε «οριζόντιους» ουρανοξύστες για τη Μόσχα, όπου και επέστρεψε. Από το 1925 ως το 1930 δίδαξε στα εργαστήρια ξύλου και μετάλλου των ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ της Μόσχας. Το 1926 συμμετείχε στη Διεθνή Έκθεση με το Χώρος του αφηρημένου στο Ανόβερο. Το 1928 τοποθετήθηκε επικεφαλής των καλλιτεχνών του σοβιετικού περιπτέρου στη Διεθνή Έκθεση Τύπου στην Κολωνία. Το 1929 σχεδίασε το σοβιετικό περίπτερο της έκθεσης Φιλμ και Φωτογραφία στη Στουτγάρδη. Το 1928-29 σχεδίασε τα σκηνικά του έργου του Σεργκέι Τρετιακόφ Ιβάντα Τσίλα για το Θέατρο Μέγιερχολντ. Από το 1932 ήταν μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού η οικοδόμηση της ΕΣΣΔ.