Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Εικαστικού Πανοράματος ΙΙ- 2007

14 Δεκεμβρίου 2007- 29 Φεβρουαρίου 2008

Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Αποθήκη Β1, Λιμάνι &
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μονή Λαζαριστών

Γενικά χαρακτηριστικά/περιγραφή:
Tο εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχεδιάστηκε, οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης- Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με θεματική τη θεσμοθετημένη από το ΥΠΠΟ ετήσια διοργάνωση με τίτλο «Εικαστικό Πανόραμα στην Ελλάδα ΙΙ-2007». Το πρόγραμμα απευθύνθηκει σε μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και πραγματοποιήθηκε σε δύο ταχύτητες: οι μαθητές -τριες του Γυμνασίου και του Λυκείου ύστερα από προγραμματισμένη επίσκεψη στους χώρους της Μονής Λαζαριστών και της Αποθήκης Β1 στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης παρακολουθούν ξενάγηση διάρκειας 45 λεπτών που αποσκοπεί στην ενημέρωσή τους για την ταυτότητα και το χαρακτήρα της διοργάνωσης μέσω ενός διαλόγου που αναπτύσσεται κατά την εφαρμογή του ανάμεσα σε αυτούς και την ομάδα του προγράμματος ενώ ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους γύρω από την σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα είχε συνολική διάρκεια 90 λεπτών και πλαισιώθηκε από έναν αριθμό δράσεων.

Σχεδιασμός:
Κατά τη διαδικασία τόσο του σχεδιασμού όσο και της εφαρμογής του προγράμματος είχαν ληφθεί υπόψη:
• το ηλικιακό στάδιο των μαθητών
• το γνωστικό τους επίπεδο
• οι πιθανές προσλαμβάνουσες, τα ερεθίσματα και τα ενδιαφέροντα των σημερινών μαθητών μέσω των ΜΜΕ, του διαδικτύου και την παρουσία των υπόλοιπων εφαρμογών της τεχνολογίας στην καθημερινή τους ζωή
• η μέχρι τώρα επαφή και γνωριμία τους με το αντικείμενο της Τέχνης μέσα από τη διδακτέα ύλη των σχολικών τους μαθημάτων (Έκθεση ιδεών, Νέα Ελληνικά, Σχέδιο, Αισθητική αγωγή, Καλλιτεχνικά κ.α.)

Στόχοι:
Πρωταρχικό στόχο του προγράμματος αποτέλεσε εξοικείωση των μαθητών και μαθητριών με το μουσείο και με τα μέσα της καλλιτεχνικής δραστηριότητας σήμερα στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα αποσκοπούσεί ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης των παιδιών μαθαίνοντας τον τρόπο που μπορούν να προσεγγίσουν ένα σύγχρονο έργο τέχνης. Προωθεί την εμπλοκή τους στην καλλιτεχνική διαδικασία με παροχή ερεθισμάτων για δημιουργική έκφραση και παράλληλα την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης μέσω των πληροφοριών που παρέχονται για τα έργα. Έντονη είναι η έμπρακτη συμμετοχή των μαθητών σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες με βασικό στόχο την ελεύθερη έκφραση γύρω από ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους μουσειακούς χώρους, τις εικαστικές εκθέσεις και την παρουσία της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε αυτούς.

Βασική επιδίωξη του μουσείου είναι η ένταξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του στον ευρύτερο σχολικό προγραμματισμό της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μέσω προτεινόμενων δραστηριοτήτων που θα γίνουν μέσα στο σχολείο με τη συνεργασία των εκπαιδευτικών.

Εφαρμογή:
Η εφαρμογή του προγράμματος πραγματοποιείται στους χώρους του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης και του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών.

Η εκπαιδευτική εφαρμογή που απευθύνεται σε μαθητές- τριες Γυμνασίου και Λυκείου πραγματοποιήθηκε με προγραμματισμένες επισκέψεις στους χώρους της Μονής Λαζαριστών και της Αποθήκης Β1 στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης όπου οι μαθητές παρακολουθούσαβ ξενάγηση διάρκειας 45 λεπτών που αποσκοπούσε στην ενημέρωσή τους για την ταυτότητα και το χαρακτήρα της διοργάνωσης μέσω ενός διαλόγου που αναπτύσσόταν ανάμεσα σε αυτούς και την ομάδα του εκπαιδευτικού προγράμματος ενώ ενθαρρύνονταν να εκφράσουν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Ακολουθούσει εκτεταμένη συζήτηση για θέματα που προκαλούνταν από τα έργα, στο μεν Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης όπως αστικό περιβάλλον, ερημοποίηση, παράδοση, αστική ζωή, ήθη και έθιμα ενώ στη Μονή Λαζαριστών θίγονταν θέματα όπως η φύση, κοινωνικές διαφορές, street art.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθυνόταν σε μαθητές και μαθήτριες Δημοτικού διαρκεί 90 λεπτά, πλαισιωνόταν από έναν αριθμό δράσεων και ήταν προσαρμοσμένο στο ηλικιακό στάδιο των μαθητών όπως και στο γνωστικό τους επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, στο χώρο του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, Αποθήκη Β1 μετά απο μια σύντομη ξενάγηση ακολουθούσαν οι εξής δραστηριότητες: Σουρεαλιστικό Παιχνίδι κάτω από το έργο του Χρ. Μπότσογλου (ομαδική εικονογράφηση- γραφή πάνω σε θέμα που δίνεται από την ομάδα του Εκπαιδευτικού σχετικό με την καθημερινή ζωή, μια εποχή του χρόνου, το σχολείο, την πόλη ενώ συνδυάζονται λέξεις με εικόνες εμπλέκοντας τον εαυτό μας. Π.χ. Εγώ και ο περίπατός μου στην πόλη-.. Το Κουτί με τις Ιδέες: στην κεντρική αίθουσα οι μαθητές χωρίζονταν σε ομάδες και κάθε ομάδα διάλεγε τυχαία μια φωτογραφία από ένα έργο που είχει δει. Αποστολή της ομάδας ήταν να καταγράψει λέξεις που σχετίζοντανι με το έργο και να τις παρουσιάσει στους υπόλοιπους.
Στο χώρο της Μονής Λαζαριστών οι δραστηριότητες ήταν οι εξής: με βάση το έργο του Πούλιου, προβάλλονταν στον τοίχο μέσω προτζέκτορα Φωτογραφίες των Παιδιών που είχαν παρθεί κατά την είσοδό τους στο μουσείο. Σκοπός της δράσης ήταν να εξοικειωθούν τα παιδιά με τις τεχνικές και να χαρούν με το αποτέλεσμα. Με τη δράση του Κολλάζ συνθετικό- αποσυνθετικό σχετικά με το έργο της Μαρινάκη και του Πούλου επιδιώχθηκε να εισαχθούν τα παιδιά στην τεχνοτροπία του κολλάζ. Μια άλλη δράση που σχετιζόταν με το έργο του Βασιλειάδη,ι περιλάμβανει την ομαδική Κατασκευή ενός Κήπου με την χρήση υλικών όπως πολύχρωμα χαρτόνια, μολύβια, ξυλάκια κ.ά. Η τελευταία δράση σχετιζότανι με την Αποδόμηση και Αναδόμηση Πορτρέτων μέσα από την παρατήρηση εκτυπωμένων φωτογραφιών με θέμα τις φυλές, τα φύλα, τις ηλικίες του κόσμου.

Σε κάθε εφαρμογή του προγράμματος συμμετείχε μουσειοπαιδαγωγός- εμψυχωτής από την ομάδα σχεδιασμού του προγράμματος και σε όλες σχεδόν τις μέχρι τώρα εφαρμογές υπήρξε μέριμνα ώστε να αλληλοσυμπληρώνονται οι ειδικότητες των εμψυχωτών (ιστορικός τέχνης + μουσειολόγος ή μουσειοπαιδαγωγός).

Με την ολοκλήρωση της παρουσίασης διανεμήθηκε ενημερωτικό υλικό πολιτιστικού περιεχομένου στο σχολείο σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (CD από προηγούμενες εκθέσεις του Μουσείου, μικρός ενημερωτικός κατάλογος για τη μόνιμη συλλογή του Μουσείου και πολιτιστικός οδηγός της πόλης).Συγκεκριμένα το σχετικό ενημερωτικό υλικό περιλάμβανει τα παρακάτω:
1. ένα cd με εκπαιδευτικό πρόγραμμα βασισμένο στη Συλλογή Κωστάκη (δημοτικό- γυμνάσιο)
2. έναν κατάλογο «Εικαστικό Πανόραμα Ι» για την βιβλιοθήκη του σχολείου
3. έναν κατάλογο «Εικαστικό Πανόραμα ΙΙ» για την βιβλιοθήκη του σχολείου
4. ένα dvd «Εικαστικό Πανόραμα» με την εικαστική δράση στην Ελλάδα την περίοδο 2005- 2006 για τη βιβλιοθήκη του σχολείου
5. έναν κατάλογο «Διαδρομές» για τη βιβλιοθήκη του σχολείου
6. λίστα με site σχετικά με ιστορία τέχνης, σύγχρονη τέχνη, μουσεία κ.λπ
7. Ερωτηματολόγιο/ φόρμα για τη συμπλήρωση στοιχείων μαθητών και καθηγητών