Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Η ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΜΟΥ… Εκδοχές της ‘Οικίας’ στη ρωσική πρωτοπορία. Έργα από τη συλλογή Κωστάκη

14.01.2018 παράταση έως 27.05

Στη ρωσική τέχνη των αρχών του 20ού αιώνα, το Σπίτι ως έννοια και ως αναπαραστατικό αντικείµενο, µέσα σε λιγότερο από µια εικοσαετία, µετατράπηκε από περιοχή που περιφρουρεί και αναδεικνύει την προσωπική ποίηση, από ροµαντικό καταφύγιο και τόπο παιδικών αναµνήσεων, από σύµβολο οικειότητας και οικογενειακής γαλήνης σε κοινοβιακή κατοικία, σε χώρο µε νεωτερικό και σκόπιµα ανοίκειο εσωτερικό σχεδιασµό, σε κονστρουκτιβιστικό ουρανοξύστη και σε ουτοπικό ιπτάµενο οικοδόµηµα που ταξιδεύει σε άγνωστους διαστηµικούς ορίζοντες. Οι άνθρωποι θα έχαναν τη στατική προοπτική της θέας έξω από το παράθυρό τους για να στροβιλιστούν στον χώρο της τέταρτης διάστασης, έναν χώρο που δεν υπακούει σε καµία γνωστή γεωµετρία και αλλοιώνει αέναα τους τέσσερις τοίχους, οι οποίοι χάνουν κάθε γνώριµο χαρακτηριστικό. Η έκπληξη, ωστόσο, που προκαλεί το Σπίτι ως µέρος του αστικού τοπίου αποτυπώνεται στο εφηβικό σχέδιο της Λιουµπόβ Ποπόβα που απεικονίζει τη θέα σπιτιών από το παράθυρο του διαµερίσµατος της παρόχθιας οδού Μιτνίνσκαγια στη Μόσχα, όπου το 1906 η 16χρονη τότε καλλιτέχνης και η οικογένειά της είχαν µετακοµίσει από τη Γιάλτα. Μπορεί τα σπίτια αυτά να εξελίχθηκαν µέσα σε λίγα χρόνια σε «Χωροδυναµικές Κατασκευές» και «Ζωγραφικά Αρχιτεκτονήµατα», συνδυάζοντας δυναµικά τις γεωµετρικές µορφές, τους όγκους και τα υλικά, και προσφέροντας πρωτότυπες ιδέες στους αρχιτέκτονες, όµως η αρχική αίσθηση ότι για να βελτιωθεί και να εξελιχθεί ο άνθρωπος πρέπει να ξεπεράσει, καταρχήν, πολλά από τα υποσυνείδητα εντυπωµένα βιώµατά του, παραµένει πάντα ένα ισχυρό ζητούµενο της τέχνης της ρωσικής πρωτοπορίας. Αυτή η διαδροµή της αντίληψης περί Οικίας και Οικείου στη ρωσική πρωτοπορία παρουσιάζεται µέσα από 90 έργα της συλλογής Κωστάκη του ΚΜΣΤ.

Επιµέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου, Ιστορικός της Τέχνης, ∆ιευθύντρια ΚΜΣΤ