Αναδρομική Έκθεση Βλάση Κανιάρη. Η πολιτική και κοινωνική διάσταση της τέχνης. Το πρόβλημα του χώρου και οι πολλαπλές όψεις της πραγματικότητας (ζωγραφική, γλυπτική, περιβάλλοντα)
15 Νοεμβρίου - 31 Δεκεμβρίου 1999
Μονή Λαζαριστών
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης οργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση με 125 έργα του Βλάση Κανιάρη, ενός μεγάλου καλλιτέχνη της γενιάς του '60, του οποίου οι πρωτότυπες ιδέες, οι εμπνεύσεις και οι αυτοσχεδιασμοί τροφοδότησαν ένα καλλιτεχνικό ρεπερτόριο ευφάνταστο, ποικίλο και αρκούντως δημιουργικό.
Για το έργο του Βλάση Κανιάρη, ο Καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Α.Π.Θ. και Διευθυντής του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης κ. Μιλτιάδης Παπανικολάου, σημειώνει:
…Ο Κανιάρης εγκατέλειψε τις σπουδές του στην ιατρική χάριν της τέχνης, την οποία σπούδασε στη Ρώμη ανάμεσα στο 1956 και 1960. Στην ιταλική πρωτεύουσα είχε στην παρέα του τους ομοτέχνους του Νίκο Κεσσανλή, Γιάννη Γαΐτη, Κώστα Τσόκλη και Δημήτρη Κοντό, τους νέους Έλληνες καλλιτέχνες, που από μία σύμπτωση της τύχης, αποτέλεσαν την ελληνική καλλιτεχνική πρωτοπορία.
Με βάση τη φιλία τους, οι νέοι αυτοί σπουδαστές σχημάτισαν την καλλιτεχνική ομάδα Sigma και εξέθεταν συχνά μαζί. Η ιταλική κριτική τους είδε θετικά και με ενδιαφέρον, διότι εκτός από τη φιλία ήταν και οι κοινές ανησυχίες και οι προβληματισμοί για την τέχνη που τους ένωναν. Δεν είναι τυχαίο που όλοι τους ακολούθησαν τα σύγχρονα ρεύματα μ' έναν τρόπο προσωπικό και ελπιδοφόρο.
Ο Κανιάρης επηρεάστηκε από την άμορφη τέχνη, αλλά γρήγορα στράφηκε σε εικόνες πραγματικές και ρεαλιστικές, ιδιαίτερα γνώριμες στην ποπ αρτ. Η ιδεολογία επίσης της εποχής δεν τον άφησε αδιάφορο. Ο Μάης του '68 στο Παρίσι, η ελληνική δικτατορία και οι κοινωνικοί αγώνες των νέων της Ευρώπης, έδωσαν ώθηση στον καλλιτεχνικό του προβληματισμό και εμπλούτισαν την εργογραφία του.
Το ύφος του είναι σαρκαστικό, ειρωνικό και οξύ. Στην πλούσια θεματογραφία του βλέπει κανείς να προβάλλεται το εφήμερο και το μεταβλητό που ιδεολογικά παραπέμπουν σε έννοιες με φιλοσοφικό περιεχόμενο. Το πλέον προβεβλημένο έργο - ή μάλλον μια σειρά έργων του - είναι οι "Τοίχοι", με τους οποίους ασχολήθηκε πρώτη φορά το 1959. Αφορμή στάθηκε αρχικά ένα ξεχασμένο σύνθημα της κατοχής, για να μετατραπεί στη συνέχεια σε θέμα με σύγχρονο νόημα και - όχι σπάνια - με μεταφυσικό περιεχόμενο.
"Τοίχοι" μέσα σε πραγματικούς τοίχους, χώρος μέσα στο χώρο, ενώ νέα υλικά χρησιμοποιούνται για να θυμίζουν για άλλη μια φορά στην πλούσια παρακαταθήκη της ρωσικής πρωτοπορίας. Πλαστική και ζωγραφική, ελεύθερα αντικείμενα στο χώρο που προσδιορίζουν εικαστικά τη λειτουργία του χρόνου. ΄Ετσι, η αρχική σπίθα της έμπνευσης, μια ξεχασμένη εικόνα της μνήμης, απέκτησε αίφνης ένα υπαρξιακό νόημα και η τέχνη του μια νέα μορφολογία.
Ο Κανιάρης έχει ένα αναμφισβήτητο πολύπλευρο ταλέντο. Η επιρροή του ήταν μεγάλη και ιδιαίτερα στους ζωγράφους που ασχολήθηκαν με το πρόβλημα του χώρου και με τις πολλαπλές όψεις της πραγματικότητας.
Επιμελήτρια έκθεσης: Άννα Καφέτση