Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

'Εκθεση ΓΚΟΥΣΤΑΒ ΚΛΟΥΤΣΙΣ: Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΟΛΗ

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονής Λαζαριστών, ισόγειο)

22 Νοεμβρίου 2012 - 24 Μαρτίου 2013

Επιμέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου, Αγγελική Χαριστού

Στο διάστημα από το 1919 ως το 1921 ο Γκούσταβ Κλούτσις εργάστηκε πάνω στην ιδέα της ζωγραφικής αναπαράστασης ενός πλανήτη που αιωρείται και στον οποίον τηρούνται οι κανόνες της ατμοσφαιρικής βαρύτητας ενώ τα μινιμαλιστικά επίπεδα που τέμνουν την σφαίρα επιδιώκουν να μεταφέρουν μηνύματα σχετικά με τις δυνατότητες των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Για την κατασκευή του πίνακα ο Κλούτσις χρησιμοποίησε διαφορετικά υλικά, όπως τσιμέντο, άμμο και ελαιόχρωμα τα οποία εφάρμοσε σε ξύλινη επιφάνεια που προοριζόταν για θρησκευτική εικόνα. Στη συνέχεια ο Κλούτσις δημιούργησε πάνω στο μοτίβο της Δυναμικής Πόλης μια σειρά από εικόνες φωτομοντάζ, οι οποίες παρουσιάζουν μια συμβολική αναπαράσταση της σύγχρονης πόλης με προσόψεις ουρανοξυστών, ενώ η μη-αντικειμενική αναπαράσταση της βαρύτητας στον αρχικό πίνακα, αποκτά στην εικόνα του φωτομοντάζ έναν επιλεκτικά αναπαραστατικό χαρακτήρα με αντικείμενα που είναι ορατά και από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα ταυτόχρονα.

Σε παρόμοια αισθητική και θεωρητική κατεύθυνση με την Δυναμική Πόλη κινήθηκαν την ίδια περίοδο και άλλοι καλλιτέχνες μεταξύ των οποίων και ο Ελ Λισίτσκι, ένας από τους συνεργάτες και φίλους του Καζιμίρ Μαλέβιτς στη σχολή ΟΥΝΟΒΙΣ στο Βίτεμπσκ. Από το 1919 ως το 1921 ο Λισίτσκι δημιούργησε μια σειρά σχεδίων που ονόμασε ΠΡΟΟΥΝ (Σχέδιο Επιβεβαίωσης του Νέου) και παριστάνουν αιωρούμενες σφαίρες που δημιουργούν στον θεατή, ο οποίος καλείται να τις περιστρέψει νοητικά, την αίσθηση ότι στροβιλίζεται παρασυρόμενος από κάποιο υποθετικό κέντρο βαρύτητας.

Η Δυναμική Πόλη είναι στην πραγματικότητα η εξέλιξη του Μαύρου Κύκλου του Μαλέβιτς. Η αποκεντρωμένη θέση του μαύρου κύκλου-σφαίρας είναι η ίδια και στα δύο έργα. Ως εξέλιξη του Μαύρου Κύκλου αλλά ταυτόχρονα και ως απομυθοποίηση ολόκληρου του σουπρεματιστικού κινήματος, η Δυναμική Πόλη μεταβαίνει προς νέους αισθητικούς πειραματισμούς και αυτό είναι που κάνει τον πίνακα μοναδικό και ιδιαίτερα σημαντικό στην ιστορία της τέχνης.

Στην έκθεση παρουσιάζονται και δύο τρισδιάστατα έργα των Designers United: το Dynamic City / Generation 2 και το Dynamic City / Generation 3 σε συνεργασία με τον designer Axel Peemoeller. Οι κατασκευές αυτές αναπτύσσουν έναν δημιουργικό διάλογο με την «Δυναμική Πόλη» του Γκούσταβ Κλούτσις και μελετούν τα υλικά και την σύγχρονη σχέση των ανθρώπων με αυτά μεταφέροντας εκ νέου τον προβληματισμό για την πόλη του μέλλοντος με αφετηρία τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα.

Με αφορμή τον συμβολισμό της «Δυναμικής Πόλης» ως τόπου γνώσης και εφαρμογής των σύγχρονων τεχνολογιών, την ημέρα των εγκαινίων θα λειτουργούν για πρώτη φορά οι νέες εφαρμογές του ΚΜΣΤ, η αίθουσα τρισδιάστατου εικονικού θεάτρου του μουσείου, οι δύο διαδραστικές οθόνες προβολής των συλλογών του ΚΜΣΤ καθώς και η εφαρμογή της πολυμεσικής ξενάγησης μέσω φορητών συσκευών. Οι εφαρμογές αυτές ολοκληρώθηκαν μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» του ΕΣΠΑ, το οποίο θα παρουσιαστεί αναλυτικά σε ειδική χωριστή διοργάνωση του ΚΜΣΤ.

Το «Φεστιβάλ των Αοράτων Πόλεων-Μια κοσμογραφία» εντάσσεται στους εορτασμούς για την απελευθέρωση της πόλης «Θεσσαλονίκη 1912-2012» που διοργανώνει ο Δήμος Θεσσαλονίκης και στο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού, «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών».

Με την οικονομική υποστήριξη